BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve 2030 Ajandası
Dr. Veyis Fertekligil
Birleşmiş Milletler “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri”
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, 2012 yılında Rio de Janeiro’da toplanan Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı’nda doğmuştur. Amaç, dünyamızın karşı karşıya olduğu acil çevresel, siyasi ve ekonomik sorunları ele alan evrensel hedefler kümesi oluşturmaktır. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, yoksulluğu ortadan kaldırmak üzere 2000 yılında küresel seferberlik başlatan Binyıl Kalkınma Hedefleri‘nin yerini almıştır. Binyıl Kalkınma Hedefleri, diğer kalkınma önceliklerinin yanı sıra, aşırı yoksulluk ve açlığı ortadan kaldırma, ölümcül hastalıkları önleme ve tüm çocukların ilköğretim görmesini sağlamaya dönük, üzerinde evrensel uzlaşma olan, ölçülebilir hedefler koymuştur. Binyıl Kalkınma Hedefleri 15 yıl boyunca, yoksulluğun azaltılması, suya ve sıhhi koşullara erişim, çocuk ölümlerinin azaltılması ve anne sağlığında büyük ilerleme sağlanması gibi önemli alanlarda ilerlemenin itici gücü olmuştur.
Buna göre:
1990 yılından bu yana, 1 milyardan fazla insan aşırı yoksulluktan kurtulmuştur.
1990 yılından bu yana, çocuk ölüm oranları yarıdan fazla azalmıştır.
1990 yılından bu yana, okulu bırakan çocuk sayısı yarıdan fazla azalmıştır.
2000 yılından bu yana, HIV/AIDS bulaşma oranı yaklaşık %40 azalmıştır.
Binyıl Kalkınma Hedefleri’nin mirası ve başarıları, yeni hedefler üzerinde çalışılmaya başlanılması için çok değerli dersler ve deneyimler sağlamıştır. Ancak, dünya üzerinde milyonlarca insan için iş henüz tamamlanmış değildir. Açlığın sona erdirilmesi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin tam olarak sağlanması, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi ve tüm çocukların ilköğretim ötesinde okula gitmesi alanında son noktaya kadar çalışılması gerekmektedir. Bu çerçevede BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ni kabul etmiştir. Bu yeni hedefler aynı zamanda, dünyayı daha sürdürülebilir bir yörüngeye oturtmak için acil çağrıdır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, dünyanın bugün karşı karşıya olduğu ağır sorunların bazılarını çözme yönünde oldukça cesur bir taahhüttür. On yedi hedefin tümü birbiriyle bağlantılıdır; diğer bir deyişle, birindeki başarı diğerlerini etkileyecektir. Örneğin; iklim değişikliği tehdidine karşı önlem alınması, kısıtlı doğal kaynakların nasıl yönetileceğini etkiler; toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması veya genel sağlığın iyileştirilmesi yoksulluğun ortadan kaldırılmasına yardım eder; barışın ve kapsayıcı toplum yapılarının desteklenmesi ise eşitsizlikleri azaltır ve ekonomik refahın artmasını sağlar. Özetle, gelecek nesillerin yaşamını daha iyi hale getirmek için bu hedefler büyük bir fırsat oluşturmaktadır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, 2015 yılında Paris İklim Değişikliği Konferansı COP21’de varılan tarihi anlaşma ile aynı döneme rastlamıştır. Mart 2015’te Japonya’da imzalanan Afet Riskinin Azaltılması için Sendai Çerçevesi ile birlikte bu anlaşmalar, karbon emisyonlarını azaltmak, iklim değişikliği ve doğal afet risklerini yönetmek ve olası bir krizden sonra yeniden ayağa kalkmak için ortak standartlar ve ulaşılabilir hedefler kümesi sağlıyor. Bu hedefler tüm insanlık için daha sürdürülebilir, güvenli ve müreffeh bir gezegenin oluşturulmasına herkesin katılmasını amaçlamakta.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri nelerdir?
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH), diğer bir deyişle Kalkınma Amaçları, yoksulluğu ortadan kaldırmak, gezegenimizi korumak ve tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını sağlamak için evrensel eylem çağrısıdır.
17 tane amaç bulunmakta. Bunlar:
Yoksulluğa Son
Açlığa Son
Sağlık ve Kaliteli Yaşam
Nitelikli Eğitim
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği
Temiz Su ve Sanitasyon
Erişilebilir ve Temiz Enerji
İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme
Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı
Eşitsizliklerin Azaltılması
Sürdürülebilir Şehirler ve Toplumlar
Sorumlu Üretim ve Tüketim
İklim Eylemi
Sudaki Yaşam
Karasal Yaşam
Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar
Amaçlar için Ortaklıklar